Hong Kong: karaoke in de sauna

Tekst en fotografie: Jurriaan Teulings

<dit artikel verscheen eerder in Winq magazine>

Chinezen en drag queens delen een zekere voorkeur voor schaamteloze kitsch. Dus toen Hong Kongs bureau van toerisme om een publiekstrekker verlegen zat, greep men zonder aarzelen naar de glitters. Het theater werd Victora Harbour, het podium Hong Kong Island, de line-up de skyline. Wolkenkrabbers die er in het daglicht bleekjes bijstonden als accountants achter hun bureau, werden getooid met kroontjes van laserlicht, zomen van stroboscopen en bustes van LEDs in alle kleuren van de regenboog. Sinds de introductie van deze ‘Symphony of Lights’ worden dagelijks hele kuddes toeristen door hun gidsen de kade van Tsim Sha Tsui op gejaagd, waar het Chinese vasteland uitkijkt op Hong Kongs versie van Manhattan. Het spektakel begint klokslag acht uur ‘s avonds. Dan worden onder een collectief ‘ooh! en ‘aah!’ de lichten aan de overkant ontstoken en ontstaat een twee kilometer breed schouwspel dat, het moet worden toegegeven, best imposant is. Volgens het Guinness Book of Records is het de grootste lichtshow op aarde. Vijftien minuten lang flikkeren, dansen en zwaaien 44 wolkenkrabbers op het ritme van een soort sprookjesboswals, die uit strategisch opgestelde luidsprekers op de kade klinkt. Het heeft iets potsierlijks, alsof een stel bejurkte reuzen in een Idols-finale is beland. Maar de magie werkt, ook al weet je achteraf niet precies meer waarom.

Fashion victims

Ook de slogan van Hong Kong, ‘Live it. Love it!’ zou zomaar de titel van een discokraker met drag-appeal kunnen zijn. Hoewel de blijheid van een dergelijke reclamekreet altijd iets amechtigs heeft, alsof het niet gaat om een stad waar mensen wonen en werken, maar een soort Xanadu waar het elke dag Kerstmis is, valt niet te ontkennen dat er een heleboel te leven en te liefhebben valt. Om te beginnen is Hong Kong een legendarisch winkelwalhalla. Al doe je het maar om er snel van af te zijn, in gigantische winkelcentra als Harbour City. Met honderden uitnodigende winkels vol PC Hooftkwaliteit in de prijscategorie van H&M, kun je er geen buil vallen. En wat electronica betreft: vergeet Singapore en Bangkok maar, dit is de plek waar je de scherpst geprijsde laptops en camera’s ter wereld op de kop kunt tikken. Net als elders in Azië grenst de technofilie hier aan hondsdolheid. De nieuwste gadgets zijn niet aan te slepen, terwijl iedereen zijn neus ophaalt voor ‘verouderde’ modellen – met een spektaculaire prijsdaling tot gevolg. Er moet wél stevig worden onderhandeld. Maar als je daar ook maar een beetje behendig in bent en bijvoorbeeld een professionele camera zoekt, dan heb je je reis er zo uit. Het is wel oppassen voor fakes, tenzij je daar natuurlijk op uit bent. Een Rolex voor een habbekrats en een Louis Vuitton voor een appel en een ei - mits je niet door de douane wordt gesnapt – is zo gevonden, maar geen Hong Konger die ermee gezien wil worden. De vele smetteloze flagship stores in het centrum varen wel bij een modebewuste bevolking van jonge expats, flitsende carrièremakers en andere fashion victims. De 23 jaar oude Landmark shopping mall opende op het moment in de jaren tachtig dat Hong Kong zijn imago van sweatshops en goedkoop textiel nog maar net was ontgroeid. Nu is het een trots blinkend modemekka van formaat, met naar verluidt de hoogste concentratie luxe kledingboetieks ter wereld.


Grotere kaart weergeven

Designer dim sum

Waar Hong Kong zich werkelijk mee onderscheidt, en onmiddelijk geliefd maakt bij zo ongeveer iedereen met een tong en een maag, is het verrukkelijke eten. Dit is China op z’n best. Van de visballetjes op een stokje die op straat verkrijgbaar zijn, tot de designer dim sum van restaurant Bo Innovation, waar celebrity chef Alvin Leung een nieuwe interpretatie van traditioneel Chinees eten maakt. Je weet waarom hij de ‘Demon Chef’ wordt genoemd als je zijn lodderige blik en manga-punkkapsel ziet. Soms komen zijn experimenten uit op zaken als varkensworstijs – huu! – maar over het algemeen zijn zijn creaties niet opzichtig buitennissig, maar domweg hun eigen festival waard, zoals gerookte zeebaars met jasmijn, of krokante knoflookwontons. Wie geen tijd of zin heeft in de poespas van deze chef doet er in elk geval goed aan om dim sum in zijn traditionele variant niet over te slaan. Die is spotgoedkoop, stomend vers en wordt als niet alleen als ontbijt gegeten, maar ook Febo-gewijs weggestouwd ter afsluiting van een lange nacht met iets te veel gin-tonics. De laatste jaren is het fenomeen van privé-keukens (ci fang cai) in opmars. Up-and-coming chefkoks omzeilen de kosten van licenties en belastingen door eten op te dienen in eigen huiskamer. De overheid knijpt een oogje toe. Mum Chau is er zo één – weggemoffeld op de vijfde verdieping van een onopvallend gebouw in de drukke uitgaansbuurt Lan Kwai Fong. Het menu is wat de pot schaft, en je wil niet anders: toprestaurant-eten voor een eethuis-prijs. Maar wie denkt zich als consciëntieus toerist meent te moeten houden aan een strikt dieet van lokaal, Kantonees eten, doet zichzelf tekort. Hong Kong is een culinaire wereldstad, waar beter Frans kan worden gegeten dan in menig restaurant in Parijs, waar je veilig Japanse fugu kunt bestellen – de vis waarvan de bereiding zo nauw luistert dat een onbekwame hand je een snelle, doch pijnlijke dood oplevert – en waar tegelijk nog ruimte is voor zoiets grilligs als ‘scapas’, Scandinavische tapas.

Scapas aan de start

Die scapas vind je bij FINDS. Het restaurant, een acroniem voor Finland, Iceland, Norway, Denmark en Sweden, staat hoog op de lijst met homohits. Niet alleen het personeel en het management fladdert er homovriendelijk, het voldoet ook nog eens aan de hoogste eisen van interieurdesign, met als bewijs een eervolle vermelding in Wallpaper* magazine. Wie bij Scandinavisch eten aan ingekuilde haai en gevriesdroogde rendieranus denkt wordt hier voorgoed op andere gedachten gebracht met noordse lekkernijen als Baltische haring en Wallenberger kalf met vossenbessengelei. Op de dranklijst lonken dertig verschillende wodka’s, maar het zijn de naar Scandinavische iconen vernoemde cocktails die de show stelen. Neem de Björk. Wie had gedacht dat de krijsende bosheks kon worden vertaald naar een glas basilicumwodka met passievrucht, ananas en kokosnoot? En alsof dit alles nog niet genoeg homo’s trok, zijn er modeshows en een regelmatig terugkerende Hed Kandi party. Geen wonder dat FINDS zich inmiddels heeft gevestigd als het vaste vertrekpunt van een gay night out. Een Scandinavische start helpt je bovendien iets cruciaals te herinneren: neem een trui mee.

Kou, volume en propaganda

Wat het is koud. Nergens ter wereld wordt zo overdreven gereageerd op een broeierig klimaat als in Hong Kong. Buiten stik je de moord, binnen kun je rekenen op een opgevoerde airco die nog nét geen sneeuwstorm doet opwaaien. Het spiegelbeeld van winter in Stockholm. Waarom de gemiddelde Hongkong-Chinees zich zo thuisvoelt in een groentela is een raadsel wat je maar niet moet proberen op te lossen. Go with the flow. Volgens Angus Wong, een hippe local die als dj goed ingewijd is in de scene, is het ideale zaterdagavond-traject na diner en cocktails bij FINDS als volgt. Het eerste punt op de route is Meilanfang (‘M Bar’) een bomvolle, rookvrije bar waar het tot een uur of één goed toeven is, mits je het rustig aan doet met de erg nichterige, maar stiekem best smakelijke combinatie van witte wijn en lychee die er regelmatig op de bar verschijnt. Dan is het een paar traptreden de berghelling op naar Volume (‘V’) waar het wat stoerder is, met een internationale clientèle en iets meer aandacht voor muziek (de eigenaar is een concertpianist, maar mag ook graag luisteren naar Sabrina) en fashion. Als de dansvloer van Volume rond een uur of drie leeg begint te raken is het tijd voor een Hong Kongs instituut: Propaganda. Daar is het kiezen tussen een positie aan de danspaal op de discovloer of een paar extra mokerslagen aan de bar. Resteert er nog wat preventief katermanagement in Lin Heung tea house, een ietwat morsig, maar enorm populair dim sum paleisje in de buurt. Alles op de route is op loopafstand, maar mocht het hotel daarna te ver zijn, dan kun je bij het borderline hippe love hotel Eden terecht voor een dutje of meer. Voor 5 euro per uur huur je er een kamer, en het ziet er niet eens ordinair uit.

Karaoke in handdoek

Wat Angus’ traject buiten beschouwing laat is het opvallende feit dat er in Hong Kong meer gay sauna’s zijn dan gay bars. Als ‘moderne’, hoogopgeleide en betrekkelijk vrijgevochten homoseksueel speelt zijn leven zich niet af in schaduwen en wolken stoom, maar niet alle Chinezen zijn met zo weinig moeite gay. Sterker nog, Angus beklaagt zich overt het feit dat de hele ‘open’ gay scene van Hong Kong – toch een metropool waarin 7 miljoen mensen wonen – uit niet meer dan 1000 man bestaat. Wie avontuurlijk is ingesteld kan een tocht maken langs piepkeine sauna’s – soms ondergebracht in omgebouwde driehoog-achter appartementen. Het is er doorgaans een stuk gemoedelijker is dan in ‘Westerse’ gay sauna’s, omdat de sauna voor veel Chinezen die nog in de kast zitten ook als een soort huiskamer fungeert. Het meest vermakelijke element is dat er vrijwel altijd ergens een karaoke-machine staat. Het is moeilijk voor te stellen hoe iemand die in een hoek ‘I did it myyyy wayyyy’ kraait bijdraagt aan de seksuele spanning. Er zijn tegenwoordig ook luxere sauna’s zoals de ‘boutique-sauna’ Towel Club. Volgens de gelikte website in Manga meets Tom of Finland-stijl kan men hier in een ‘6-sterren designomgeving’ van ‘king sized play rooms’ en een op maat gemaakte Japanse onsen aan zijn gerief komen. (Voor wie het niet weet, dat laatste is een bloedheet bad zonder bubbels uit het land van de rijzende pijngrens. AYOR.)

Sodomie en democratie

De homobeweging van Hong Kong maakt voorzichtige stappen vooruit. Sinds drie jaar is er een rudimentair beginnetje van iets wat zou kunnen uitgroeien tot een Gay Pride-evenement: IDAHO, ter gelegenheid van de International Day Against Homophobia in mei. Hierbij wordt door een paar honderd homo’s en lesbiennes de gebruikelijke regenboogvlag door de straten getrokken onder het gezang van strijdlustige liederen: “We zullen nog een decennium of twee volhouden totdat de wereld verandert/Het maakt niet uit hoe lang deze oorlog duurt, we zullen doorzetten tot het einde.” Dat is wat zwaar op de hand, van een oorlog is geen sprake. Homoseksualiteit is niet verboden of strafbaar, en een ongelijke regelgeving ten opzichte van sodomie in het openbaar werd onlangs door het Hongkongse hooggerechtshof onconstitutioneel bevonden. De werkelijke strijd is aan het thuisfront, waar verwacht wordt dat jonge mannen gewoon gaan trouwen en zich niet laten afleiden door Westerse gekkigheden als homoseksualiteit. Daarmee wil niet worden gezegd dat er nog veel wettelijke rechten te winnen zijn voor de homobeweging. Maar om het in het juiste perspectief te plaatsen: er eerst belangrijkere hordes te nemen. Hong Kong mag dan de meest vrije economie ter wereld hebben, van een democratie is nog altijd geen sprake.

Floatilla

Een ander, minder politiek georienteerd evenement dat in de toekomst kan dingen naar de classificatie van ‘eerste full blown Gay Pride in China’ is Floatilla, waarbij honderden via het internet afspreken om ergens op een verzameling bootjes een spontaan feestje te bouwen. Zoals gezegd gaat het allereerst om het vertier, maar doorgaans zijn alle homoverenigingen, ook de politiek georienteerde, aanwezig. Fridae.com, Aziës belangrijkste homo-website, noemde de tweede editie die dit jaar plaatsvond alvast ‘Gay Pride on water’. Dat is wat gretig: een kleine duizend deelnemers uit Hong Kong, Maleisië, Taiwan, en Singapore zijn nog geen Chinese Gay Pride, eerder een drijvende circuit party. Maar het roept wel een toekomstvisie op waarin een botenparade door Victoria Harbour trekt. Als dat rond een uur of 8 ’s avonds kan, en de muffe soundtrack van de Symphony of Lights wordt vervangen door een bij de extravagante lichtshow passend drag-anthem, (denk Finally van Ce Ce Peniston of Shake Your Grove Thing van Peaches & Herb), dan is het plaatje helemaal compleet. Love It, Live It, Shake it!

• copyright © 2008 jurriaan teulings
• alle rechten voorbehouden
• contact