
Zürich, voorbij de muesli
Tekst en fotografie: Jurriaan Teulings
<dit artikel verscheen eerder in Winq magazine>
Wat hebben de Zwitsers ons te bieden, behalve zakmessen, geheime bankrekeningen, paarse koeien, rivella en muesli? Zürich. Om te beginnen is er Kloten Airport. Voor een krappe honderd euro vlieg je van Schiphol naar de Kloten-luchthaven; heen en terug. Overigens een prima vliegveld, maar daar houdt het natuurlijk niet bij op. Slechts zeven kilometer van Kloten verwijderd stroomt de rivier de Limmat uit het meer van Zürich, door Zürich. In de zomer roezemoezen de oevers van de terras- en waterpret. Maar ook in de winter zal niemand zich in Zürich vervelen. Ten oosten van de Limmat ligt de wijk Niederdorf, van oudsher dé plek waar de bohémiens en sodomieten van het Alpenland elkaar treffen voor een biertje en een worst. Tegenwoordig hoort daar ook sushi bij, sinds de Barfüsser bar, naar eigen zeggen de oudste gaybar van het Europese vasteland, is omgebouwd van duistere snorrenbar tot überhip sushirestaurant-schuinestreep-cocktailbar. Niet dat daarmee variëteit van de lokale gayscene beperkt is, in tegendeel. Op korte loopafstand bevindt zich een gevarieerd aanbod van tenten vol hupserige nichten, Braziliaanse gogoboys, oudemannenbars, hippe electro-, ordinaire techno- en eigthiesclubs, ricequeenbars, fetisjbars, sauna’s, noem maar op. Van een stad nauwelijks half zo groot als Amsterdam zou je minder verwachten. Toegegeven, we hebben het allemaal wel eens eerder gezien, zo’n gayscene. Dat maakt het natuurlijk niet minder gezellig, maar wie over de grenzen van dit homohoekje kijkt, vindt aan de andere kant van de stad het opwindende Zürich-West. Deze industriële buurt, gedomineerd door de van opeengestapelde zeecontainers geconstrueerde Freitag-toren (de flagship store van die hippe schoudertassen die nu eigenlijk net weer uit de mode zijn) is wat rauwer, en wat spannender dan in het aangeharkte centrum. Alles wat creatief en vooruitstrevend is aan Zwitserland is hier de afgelopen jaren neergestreken. De door de wegtrekkende industrie leeg achtergelaten loodsen, werven en fabriekshallen huisvesten nu creatieve bedrijven, theaters, jazzclubs, galerieën, en een aangenaam progressief clubcircuit. Tot voor kort was daar ook Labyrinth gevestigd, de grootste gay club van Zwitserland en populair trefpunt van hedonistische partydrugsgebruikers. Dat laatste heeft de club genekt: in het eerste weekend van november vond er een inval plaats en werden er zoveel geestverruimende middelen in verband gebracht met het management dat de club tot nader order gesloten is. Wie weet, is Labyrint bij het verschijnen van deze editie van Winq alweer geopend. Zo niet, never mind. Zürich wordt er niet minder aantrekkelijk van. Onlangs kondigde de European Pride Organisers Association (EPOA) aan dat EuroPride 2009 in Zürich zal plaatsvinden. Men verwacht 80.000 bezoekers. Wees de massa voor, en trek binnenkort eens een langweekendje uit voor Zürich!
Voorbereiding
• Vliegen: Swissair vliegt viermaal daags van Amsterdam naar Zürich. De airline hanteert een best-price systeem, wat inhoudt dat je het voordelingst vliegt als je vroeg boekt. Zie www.swiss.com. Prijzen vanaf 99 euro retour, exclusief luchthavenbelasting.
• Slapen: lekker dichtbij de gay scene van Niederdorf is Sorell Hotel Rütli (www.rutli.ch, drie sterren). Enkele van de kamers van het hotel zijn voorzien van grafitti. Nóg dichterbij is gay Hotel Goldenes Schwert (www.gayhotel.ch, drie sterren), waarbij de dansvloer en het bed slechts een minuut van elkaar verwijderd zijn. Neem een kamer op een hoge verdieping als je de mensen in de discotheek in hetzelfde pand niet wil lastigvallen met je herrie. En dan is er nog het excentrieke Hotel Otter, (www.wueste.ch), voor kunstenaars, modellen, jonge mensen en degenen die daar van houden. Een kamer met een hangmat behoort tot de mogelijkheden, maar wellicht heb je meer met roze satijn of een religieuze ‘grot’.
• Meer hotels en andere bruikbare info vind je in de Lonely Planet Zwitserland (o.a verkrijgbaar €25,95 bij American Book Centers in Amsterdam en Den Haag). Check ook het handige Zürich-gidsje van guide4me, in pdf versie te downloaden op www.theguidecompany.com/wsw/PDF/CGZH_0306_web.pdf, net als de overzichtskaartjes van de gayscene op www.gaymap.info en www.gay.ch. Meer uitgaansinfo vind je verder op de site van Zürich Tourism www.zuerich.com/zurich/gay_lesbian, en op de site van Akut: Magazin www.akutmagazin.ch, waar je naast de laatste party-updates ook alvast kunt lezen wat de Zwitserse homo zoal bezighoudt.
• Bij aankomst op het vliegveld meteen aanschaffen: een Zürichcard (CHF 30) voor 72 uur gratis trein-, boot-, en tramtransport in de omgeving van Zürich, gratis toegang in 40 musea, kortingen, en soms zelfs een welkomstdrankje in een restaurant. Een bargain!
Weekendje Zürich
vrijdag
Neem de Swissair vlucht van 10 uur en ontbijt op Schiphol of in het vliegtuig. Bij aankomst even langs de Migros supermarkt op vliegveld Kloten voor Rivella (de groene thee-versie) en de huismerk-chocoladerepen in groene verpakking: goedkoop heimelijk genoegen van menig Zwitser, zo hoor je er meteen een beetje bij. Zürich is slechts een korte treinrit van Kloten. Even inchecken in het hotel en dan meteen de straat op, voor een broodje en een kop koffie aan het water bij het Rathaus café (Limmatquai 61), of sushi en misosoep bij Barfüsser (spitalgasse 14). Dan een wandelingetje langs de winkelstraten en Biedermeierhuizen van Niederdorf. Kijk even binnen bij cultureel centrum Cabaret Voltaire (Spiegelgasse 1) of er nog iets leuks op het programma staat. Hier strartte begin vorige eeuw het dadaïsme zijn opmars over de wereld; Zürichs kunsthistorische claim to fame. Shoppen is een optie, bij mooi weer kun je ook een kabeltrammetje omhoog nemen naar het Polyterrasse bij de technologiehogeschool, voor een mooi uitzicht. Lelijk weer? Kies dan voor het geweldige uitzicht (en een glas prosecco) vanuit de oude sterrenwacht aan de overkant van de Limmat, waar de krappe maar erg romantische panoramabar Jules Verne in is gevestigd. Om daar te komen moet je Brasserie Lipp (Uraniastrasse 9) binnenlopen en het liftje rechts achterin nemen. ’s Avonds kun je Zwitserse boerengezelligheid zoeken in de Zeughauskeller (bahnhofstrasse 28a) waar honderd verschillende soorten worst en rösti op het menu staan De hartvervetting krijg je er gratis bij. Dan uitgaan: een straffe cocktail bij Barfüsser, en dan via Lobby (aan de overkant, nummer 3) en Cranberry (Metzergasse 3) door naar T&M en AAAH! (Marktgasse 14 verschillende verdiepingen van hetzelfde gebouw en in feite één club.) Sluit de avond eventueel af met een late snack in intellectueel artiestencafé Odeon (Limmatquai 2), dat ’s avonds altijd in toenemende mate gay is.
zaterdag
Begin de dag met de legendarische muesli met bosvruchten op de eerste verdieping bij Sprüngli (Bahnhofstrasse 21), een Zwitserse vinding die hier geperfectioneerd is, net als de chocolade, waar de winkel beroemd mee is geworden. Daarna een smeulend spoor creditcardplastic trekken door de Bahnhofstrasse, de duurste en meest chique winkelstraat van Europa. Dan de laatste beetjes alcohol van gisteravond uitzweten in de verrassend mooie hamam van het verder nogal onopvallende FitnessPark Münstergasse (Blaufahnenstrasse 3). ’s Avonds eten bij het mooie Terrasse (Limmatquai 3), en daarna hetzelfde circuit afleggen in Niederdorf als de avond ervoor, wellicht met iets meer oog voor de vele andere gay bars op de route (zie ook www.gay.ch). Als je zin hebt in een groter gay feest kun je voor de zekerheid nog even kijken of Labyrinth na de drugsinval van november weer is geopend (Hohlstrasse 452, zie ww.labyrinth.ch). Of laat de monocultuur van de gay scene even voor wat die is en verken dé buurt in opkomst: Züri-West. Eet in restaurant LaSalle, (Schiffbaustrasse 4), drink daarna wat aan de overkant bij Labor Bar (Schiffbaustrasse 3); de tv-studio en bardancing van de Zwitserse gay talkshowhost en drager van de onwaarschijnlijke pornonaam Kurt Aeschbacher. Sluit de avond af met veel electronische beats tussen de locale hipsters in Hive (Geroldstrasse 5). Niet gay, wel erg progressief en gezellig.
Zondag
Begin de dag laat met koffie en fingerfood in Kreis 4, Zürichs (beetje) rosse buurt, bij het Wallpaper-hippe Daniel H (open vanaf 11 uur, Müllerstrasse 51), een kruispunt van fijnproeverij en gaycultuur. Van daar is het niet al te ver lopen of trammen naar het Museum für Gestaltung (designmuseum, Ausstellungstrasse 60) en de Kunsthalle (Limmatstrasse 270, zie kader) iets verderop. Dat is is weer vlakbij Züri-West, dat ongeveer begint bij het Escher-Wyss Platz. Voor een mooi uitzicht over dit bruisende stadsdeel onder het genot van een eveneens bruisend glas champagne kun je terecht in de loungebar Hard One (Heinrichtsrasse 269), bovenop het nieuwe Cinemax-bioscoopgebouw: bij druilerig weer is een filmpje pakken dus ook nog een optie. Dat is een mooi opstapje naar een spelletje tafelvoetbal en een mossel-diner bij Frans restaurant Les Halles (Pfingstweidstrasse 6, in een voormalige Peugeot garage). Probeer daar de knoflookconsumptie een beetje binnen de perken te houden als je nog op wat aanspraak wil rekenen bij Sunday Trash for Gays and Friends in de voornoemde Labor Bar (Schiffbaustrasse 3); volgens velen de leukste en meest relaxte gay avond die de stad kent. Neem het er van, het weekend zit er bijna op!
General Idea
Kunsthalle Zürich (met de ‘CSI-lijntekening’ van een grootgeschapen slachtoffer voor de entree), stelt tot en met 7 januari 2007 een groot deel van het General Idea tentoon. Dit omstreden Canadese kunstenaarsgezelschap, bestaande uit , Felix Partz, Jorge Zontal en AA Bronson, bij sommingen misschien nog bekend van het ‘aids-behang’, produceerde installaties, beelden, schilderijen, tekeningen, video’s, fanzines en mail art, meestal met een boodschap over aids en massamedia. Inmiddels is het allemaal niet meer zo schokkend meer, maar in de jaren zeventig en tachtig was het nogal duidelijk aanwezige ‘queer’ element in hun werk reden tot veel ophef. Nu is het vooral vermakelijk. Onder de tentoongestelde werken veel zelfportretten van de drie kunstenaars, soms in de vorm van fluorescente, copulerende poedels, dan weer als babies en dokters. Partz en Zontal zijn begin jaren negentig overleden aan de gevolgen van aids; landgenote Peaches nam een nummer getiteld ‘Felix Partz’ op voor haar album The Teaches of Peaches. De tentoonstelling is de grootste verzameling van het oeuvre van General Idea dat in Europa ooit te zien was.Limmatstrasse 270, www.kunsthallezurich.ch
James Prince
Wie denkt dat de boel in Zürich een beetje formeel en stijfjes is, heeft zich buiten taxichauffeur en performance kunstenaar James Prince gerekend. Deze van oorsprong Indiase paradijsvogel vervoert met evenveel plezier internationale celebs als ‘gewone mensen’ in zijn stretch limo, flower taxi, op zijn riksja, allen hysterisch gedecoreerd met plastic bloemen, voorzien van Indiaas Parfum, rode lampjes, verse aardbeien, sigaretten, kousen, bonbons, champagne, rode rozen, condooms en aspirine – kortom, alles wat je nodig hebt op een avondje uit.www.jamesprince.ch
Wanneer gaan?
1. Nu! De kerstdagen!2. Mei: gay cultuurfestival Warmer Mai, www.warmermai.ch
3. Juni: Gay Pride www.csdzh.ch
4. Augustus: Zürich Street Parade (www.streetparade.ch)